Ik denk van wel, zei ik. In stilte, in de stad, niet zozeer in de natuur. Waarom de stad? Waarom een verlaten industrieterrein? Waarom misschien wel op Katendrecht? Omdat je daar nog restanten vindt van het stadse leven uit vervlogen tijden: vergane glorie. Precies het decor waar Hopper inspiratie uit leek te putten.
Als ik kijk naar schilderijen van Edward Hopper, dan heb ik altijd het gevoel dat er iets anders achter ligt dan wat ik zie. Wat zie ik niet, vraag ik me dan af? Wat is er niet dat toch zo belangrijk is. ’The power of the visible is the invisible’, zei dichteres Marianne Moore ooit. De leegte en stilte die achter ‘het reële beeld’ bestaan, daar was Hopper meester in.
De schrijver Bernlef had het over het geluidloze van Hoppers werk. Dat zijn schilderijen behoren tot de stilste die hij kende. “Ze beantwoorden je blik met een koel en helder oog. Soms denk je aan plekken waar je ooit geweest bent. Je vraagt je af hoe die er nu uitzien, zonder jou. Het schilderij is er en juist daarom ben jij er even niet. Zoals ook zijn maker in geen velden of wegen te bekennen valt.”
In zijn tijd was Hopper zeker geen vooruitstrevend kunstenaar. Hij ging zijn eigen weg, hij schilderde figuratief in een periode waarin veel nieuwe abstracte stromingen ontstonden, waardoor hij in eerste instantie ook geen bijval oogstte.
Iemand met wie ik Hopper associeer is Arvo Pärt (1935), een pas laat erkende Estse componist die geheel tegen de tijdgeest in al zijn leven lang ontroerende sacrale muziek componeert. Van dergelijke onafhankelijke geesten word ik blij, ook omdat die mij brengen op vragen als: hoe hip en relevant moet de kunstenaar eigenlijk zijn? Is er ruimte om je eigen hart te volgen?”
De ‘condition humaine’ verbeelden met mededogen. De tijdloze stilte achter het decor van ons dagelijks leven woorden geven; dat is waar ik naar op zoek ben. Of me dat gaat lukken? Waarschijnlijk niet. Maar daar gaat het ook niet om. Wij staan allen met elkaar op dit podium. Altijd al. Misschien kan ik iets doen dat dit podium overstijgt, we zullen het zien..
Voor video met muziek judithscholte.com
Voor meer info notesonhopper.com
Met dank aan Jeroen Deckers